GÜMÜŞHANE’de çevre yolundan ayrılan kavşakta yamaçtan düşen kayalıklara çelik hasır döşendi. Ancak kayalar ağdan düşerek yola çıkarak su borusunu patlattı. Gümüşhane Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Fatih Işık, “Kayanın ağırlığına veya boyutuna göre yeni koruma önlemleri alınması gerekiyor. Püskürtme beton veya kaya barakaları ve tüneller yapılması gerektiğine inanıyorum.”
Gümüşhane’de Eskibağlar Mahallesi Yoncalık mevkiine tahsis edilen 2018 yılında tamamlanan Çevre Yolu Projesi kavşağı üzerindeki yamaçlarda kaya düşmesine karşı çelik hasır ve istinat duvarı ile önlem alındı. Ancak yokuştan kopan kayalar fileyi aşarak su borusunu patlatarak yola devrildi.
‘ÇELİK AĞLAR GÜÇLENDİRİLMELİ’ Gümüşhane Üniversitesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Fatih Işık, çelik hasırın güçlendirilmesi gerektiğini belirterek, “Yani çelik hasır oradaki kaya kütlesini tutacak bir yapı değil. ağırlığını taşıyabilecek büyüklükte değil.Bu nedenle oradaki kayanın ağırlığına veya boyutuna göre yeni koruma önlemleri alınmalıdır.Baktığımızda aslında mevsimlik bir akarsu ve ilkbaharda aktif olabiliyor. oradan akan sular yok olma tehlikesi oluşturabilir çünkü o su ile istinat duvarının arkasına bir yük konulacaktır.” “Günümüzde en çok kullanılan formüllerden biri de kaya bloklarını patlatarak veya parçalayarak kontrollü bir şekilde düşürmektir. Bu sistemler ile tehlikeler ortadan kaldırılmaktadır. Ayrıca perdeli hasır yol yapılmaktadır. Modern sistemlerde yapılan sistemler ise anlamda sabit ankraj sistemleri vardır.Kopmaya yakın bloklar da anakayaya monte edilebilir.Püskürtme beton veya fileleme yöntemleri de vardır.Son yıllarda gelişen izleme-uyarı sistemleri de vardır.Gözlemleme yapılması gereken yerlerde yapılır. bu tür kaya bloklarının kırılması beklenir.Rastgele bir hareket sırasında sensörler algılayıp ilgili birimi uyarıyor ve orada gerekli önlem alınabiliyor.Gümüşhane’de gördüğümüz bu yerde aslında ben püskürtme beton yapılması veya kaya tutucuların yapılması gerektiğine inanıyorum ve tüneller yapılmalı.” Yağmurdan sonra güneş parlıyor. Bu, kayanın hareket etmesine neden olur. Kayalar yola düşüyor. Buradan her gün binlerce araç geçiyor. İl dışına giden ve il dışından gelen ambulanslar bu yolu kullanıyor. Kayaların düşmesini engellemek için çelik halat örülmüştür ancak halat kayaların düşmesini engellememiştir. Mahallede oturan Şakir Alp, “Evimin karşısındaki yokuştan kopan irili ufaklı kayalar görüyorum. Bazen geceleri büyük bir gürültü duyuyorum. Sabah yola düşen kayaları görüyorum. Korku ve endişe içindeyiz” dedi.
Püskürtme betonlama sistemi, kaya düşmesi riski olan alanlarda kullanılan etkili kaya düşmesi önleme prosedürlerinden biridir. Bu yöntemde düşen kaya modüllerinin üzerine püskürtme beton uygulanmakta ve ardından şev özel ağlarla desteklenmektedir. Bu durumda kaya kütlesi güçlendirilerek düşme riski azaltılır ve insanların ve yapıların güvenliği sağlanır. Son derece dayanıklı ve sağlam bir uygulama olan püskürtme beton, yapıştığı kayanın yüzeyini güçlendirerek kırılmalara karşı direncini arttırır. BAŞVURU; Kaya düşme potansiyeli olan alanlarda mühendis, jeolog ve uzmanlar tarafından saha değerlendirmesi yapıldıktan sonra uygulanır. Profesyonel mühendislik grubu tarafından yapılan püskürtme beton sistemi; Kaya düşme riskinin olduğu yamaçlarda, otoyol kenarlarındaki kayalık alanlarda, baraj çevrelerinde ve diğer kritik alanlarda sıklıkla uygulanan bir işlemdir.
